Yaklaşık 8 yıl evvel, bir kış vakti, dağcı bir kümeyle Ilgaz Kurşunlu Kaplıcaları ve Ilgaz yürüyüşüne katılmıştım. Şimdiki üzere şiddetli yürüyüşler yapmaya başlamamıştım şimdi. Küme kar yürüyüşüyle Ilgaz Dağı tepesi tırmanışı yapacağını söyleyince birkaç arkadaşımla kaplıcanın sıcak sularında günü geçirmeye karar vermiştik. Arkadaşlar kar yürüyüşünden vazgeçip Çankırı’da Tuz Mağarası’na gitmiş. Bir de gelip bize ballandıra ballandıra anlattılar. O gün nasıl hırs yaptıysam Çankırı Tuz Mağarası listemde daima birinci sıradaydı. Fakat lakin fırsat bulabiliyorum ve İstanbul’dan direkt Çankırı Tuz Mağarası’nda alıyorum soluğu.
Yolculuklarımda artık biliyorsunuz navigasyon programını kullanıyorum. Yeniden yazıyorum, düşüyorum yola. Nohut tarlalarının ortasından kıvrıla kıvrıla giderken birden yolun ortasında ‘geldiniz’ diyor. Bu bir latife olmalı! Etrafta mağaraya misal bir şey yok. Soracak kimse de olmayınca, mecbur yavaş yavaş yola devam ediyorum. Yolun sonu çok şükür mağaraya çıkıyor. Pozisyonlara tekrar bakınca iki adet işaret olduğunu ve hakikat pozisyonun büsbütün küçük harflerle yazıldığını fark ediyorum. Siz de dikkat ediniz. Bu ortada mağara Balıbağı Köyü sonlarında… Mağarada yol çalışması başta olmak üzere sık sık yenilemeler yapılıyor ve kapatılıyor; bayram için açıldı lakin siz tekrar de gitmeden evvel kesinlikle arayın (444 0 318).
“Gezerken ve fotoğraf çekerken çok eğleniyoruz ancak titremekten duramıyorum. Tuz mağarası aslında bir şifa kaynağı. Ne kadar uzun kalırsak o kadar yeterli fakat mutlaka kalın bir şeyler giymek gerekiyor.”
Geçerken uğranmaz
Yol Çankırı Tuz Mağarası’nda bitiyor. Yani burayı görüp, gezip geri döneceksiniz. Geçerken uğrayayım durumu kelam konusu değil. Mağaranın olduğu alanda internet, telefon çekmiyor. Aracınızı bırakabileceğiniz kocaman, fiyatsız bir alan var. Arabayı park edip giriş fiyatını ödeyeceğimiz kulübeye ilerliyoruz. Giriş fiyatı tam 7, öğrenci 3 lira. Çalışma saatleri 9.00 ile 16.30 ortası. Burada tuz eserleri satın alabileceğiniz küçük bir dükkân var. Sabaha karşı yola çıktığımız ve saatlerce yol geldiğimiz için biraz yorgun ve sersem durumdayım. Mağaranın kocaman kapısına gerçek ilerleyip içeri girdiğimde bir serinlik karşılıyor ve biraz kendime geliyorum. Bu serinlikten anlamalıydım aslında… Oysaki mağaranın içi ne kadar soğuk! Kesinlikle üzerinize uzun bir şeyler giymelisiniz. İnsanın dişleri birbirine vuruyor. O derece.
Tam 5 bin yıllık bir geçmişe sahip, Hititlerden kalma bu mağara doğal değil. Tuz çıkara çıkara dağların içi oyulmuş. Hâlâ da öbür kısımlarında tuz yapılmaya devam ediyor. Bizim gezdiğimiz kısımlar turizme kazandırma projesi kapsamında Çankırı Valiliği’ne verilmiş. Kocaman girişten ilerlemeye başlıyoruz. Fotoğraf çeke çeke ilerlerken bizden diğerleri da geliyor. Aslında bilen biliyor; tek sorun sık sık tadilata girmesi. Mağaranın içi aydınlatılmış; mutlak bir karanlık yok. Fener almanız gerekmiyor yani. Tuz katmanlarını ve o renkli hareli yapıyı görmek çok enteresan bir tecrübe oluyor. “Gerçekten tuz mu” diye duvarı yalama gafletinde bulundum… Evet tuz alışılmış ki ancak üzerinde çamur üzere bir katman var. Bu hareketi yapmadan evvel iki sefer düşünmem gerekirdi lakin artık çok geç! Kendimi 1 yaşında, öğrenmek için her şeyi ağzına atan bir bebek üzere hissediyorum; komik…
Mağaranın içinde birbirinden etkileyici heykeller var.
Eşek de kamyon da…
Eski tuz madeni, günümüzün tuz mağarası ilerledikçe beni şaşırtmaya devam ediyor. İçerisi ne kadar büyük. Kavşaklar var. Daha evvel öbür ülkelerde tuz mağaralarına girmiştim ancak onlar doğal ve küçücüktü. Burası kocaman. Bir vakitler tuz çıkarılan kısımlarda geziyoruz. Tuzları kamyonlarla taşıdıklarını düşününce neden bu kadar kocaman olduğunu da anlayabiliyoruz. Hatta yürüye yürüye kocaman bir stant alanına erişiyoruz. Tuzdan heykeller yapmışlar. Hepsi çok başarılı. Hatta burada çalışıp ölen bir eşek ve tavşan da sergileniyor. Tuz madeninde hiçbir şey bozulmuyor. Mağarada mikrop, bakteri yaşayamıyor. Hasebiyle fosiller ziyan görmüyor.
Çankırı’ya gitmişken Çankırı Kalesi’ni, Taş Mescit’i, Çankırı Müzesi’ni, Hüyük Yeraltı Şehri’ni, Bayramören Köprüsü’nü, Sakaeli Kaya Mezarları ve Peribacaları’nı gezmeden dönmeyin derim. Bilindik rotaların dışında olmayı hak ediyoruz…