Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR)yayımladığı “Vergi ve Kesintiler Fiyatları Nasıl Kemiriyor?” raporuna nazaran, personel maaşlarına yapılan artırımlar vergiye gitti. Araştırmaya nazaran, ocak ayında yüzde 21 olan ücretlilerdeki vergi ve kesinti oranı ağustos ayından itibaren yüzde 31’e yükseldi.
Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR’ın yayımladığı “Vergi ve Kesintiler Fiyatları Nasıl Kemiriyor?) isimli bir araştırmasını yayımladı.
DİSK’in kendisine bağlı sendika üyelerinin bordrolarını dikkate alarak yapmış olduğu örnek hesaplamaya nazaran, fiyatlar üzerindeki vergi ve kesinti yükü yıl içinde artıyor. Fiyatların minimum fiyat kadar kısmına uygulanan vergi istinasına karşın net fiyatlarda büyük düşüşler yaşandığı belirtilen rapora nazaran, ağustos ayında çalışanların yüzde 27’si üçüncü vergi dilime giriyor. Personellerden toplam kesinti ve vergi yükü yüzde 30,5 ile yüzde 34,7 ortasında değişiyor.
Rapora nazaran, personel, Ocak 2022’de 637 TL gelir vergisi öderken bu ölçü Mayıs 2022’de 1.062 TL’ye Temmuz 2022’de 1.725 TL’ye ve Eylül 2022’den itibaren ise 2.342 TL’ye çıktı.
Yılın başında brüt fiyatın yaklaşık yüzde 22’si vergi ve kesintiye sarfiyat yılın sonunda bu oran yüzde 31’e yükseliyor.
Araştırmaya nazaran, ocakta 2.175 TL olan vergi ve sigorta prim kesintisi toplamı mayısta 2.600 TL’ye, temmuzda 4.040 TL’ye ve eylülden itibaren ise 4.657 TL’ye yükseldi.
Rapora nazaran, çalışanların vergi yükünün artmasının iki temel nedeni; vergi oranları çok yüksek olması ve vergide tarife dilimlerinin düşük tutulması.
İşçilerin vergi yükünün artmasına vergi oranları çok yüksek olması ve vergi tarife dilimlerinin düşük tutulmasıyla çalışanların kısa müddette bir üst dilime girdiği belirtirken taleplerde şöyle sıralandı:
- Gelir vergisi oranı ücretlilerde yüzde 10’a düşürülmelidir,
- Vergi tarife dilimleri en az minimum fiyat yahut tekrar değerleme oranında artırılmalıdır,
- İşverenlere uygulanan 5 puan SGK prim takviyesi çalışanlara da uygulanmalıdır,
- Damga vergisi kaldırılmalıdır.
Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi tarafından yapılan açıklama şöyle:
“Yüksek enflasyon nedeniyle büyük alım gücü kaybı yaşayan çalışanların, eline geçen net fiyatlar de artan vergi ve kesinti yükü nedeniyle giderek düşüyor. Çalışanlar ağustos ve eylül aylarında temmuza nazaran daha düşük fiyat alıyor. Bir yandan yüksek enflasyon bir yandan vergi ve kesintiler fiyatları kemiriyor. Gelir vergisi oranlarının yüksekliği ve vergi tarife dilimlerindeki adaletsizlik nedeniyle emekçiler yılın ikinci yarısında giderek çok daha fazla vergi veriyor ve net fiyatları düşüyor. 2021 ve 2022 yıllarında yaşanan yüksek enflasyon nedeniyle çalışanlar çok daha süratli biçimde ikinci ve üçüncü vergi dilimlerine girmeye başladı. Çalışanlar nisan ve mayıs aylarında ikinci vergi tarife dilimine (yüzde 20), ağustos ve eylül ayında ise üçüncü tarife dilimine (yüzde 27) giriyor ve önemli kayıplara uğruyor. Gelir vergisi tarife dilimleri ve bu dilimlere uygulanan kesinti oranları çalışanlar açısından büyük kıymet taşıyor. Vergi dilimleri ve oranları çalışanların hangi gelir seviyesinde ne kadar vergi ödeyeceğini belirliyor. Ülkemizde hala ücretliler açısından bir ayırım yapılmaksızın tek gelir vergisi tarife dilimi uygulanıyor. Gelir vergisi tarife dilimleri ve oranları adil biçimde düzenlenmediğinden çalışanlar üzerindeki vergi yükü artıyor. Çalışanların yıl içinde aldığı fiyat artırımının değerli bir kısmı vergiye gidiyor. Alınan artırımdan birkaç ay sonra artan vergiler nedeniyle net fiyat düşüyor. Bilhassa günümüzde yüksek enflasyon karşısında eriyen fiyatlara bir darbe de vergi dilim ve oranları vuruyor.”