Türk şirketleri son aylarda Rusya’yla meseleler yaşamaya başladı. Dünya gazetesinden Kerim Ülker mevzuyu ele aldığı ‘Rusya muahedeleri fesh ediyor, Türk şirketleri tahkime gidiyor’ başlıklı yazısında, Pegas’a ilişkin Pegas Fly ve Nortwind isimli havacılık şirketlerinin birtakım uçuşlarına verilen müsaadelerin peşpeşe iptal edildiğine dikkat çekti. Nordwind’in Moskova’dan İstanbul, Antalya, İzmir, Dalaman ve Bodrum’a uçuş müsaadelerinin geçen haftalarda iptal edildiğini belirten Ülker, Pegas Fly’ın da Çelyabinsk ve Grozni’den olan Antalya uçuşlarının Rus makamlarınca durdurulduğunu vurguladı.
İnşaat bölümünde de benzeri fesih ve iptallerin dikkat çekmeye başladığını belirten Ülker “Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti’ndeki Nijnikamsk kentinde, etilen tesisi inşaatında Türk-Rus paydaşlığı sona erdirildi. 2020 yılında imzalanan muahede ile Rus devlet şirketi SİBUR, Nijnekamsk’ta EP-600 etilen tesisi inşasını Türk şirketi Gemont’a vermişti. Rus kamu şirketi SİBUR, Gemont’un ihalesini feshetti ve Türk şirketi ile çalışmayacağını açıkladı” dedi.
4 TAHKİM DAVASI
Türk şirketlerinin son bir kaç aydır Rusya nedeniyle memleketler arası tahkim davaları açmak için çalışma başlattığı bilgisini paylaşan Ülker “Londra’da açılmayı bekleyen yahut açılan 4 kıymetli davanın olduğunu öğrendim. IC İçtaş’ın da bu şirketlere katılacağı ortada. Türk şirketlerinin ambargoya uğrayan Rusya ile ticari bağlarını güçlendirdiği bir periyotta Moskova’nın aldığı kararlar dikkat cazip. Çünkü, ikili ilgilerin ticari boyutta arttığı bir devirde feshedilen ihaleler, projelerin sayısının artması farklı geliyor” diye yazdı.
Öte yandan geçen hafta Rusya Devlet Atom Gücü Kurumu (ROSATOM), Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) tamamlanması için yapacağı harcamaların 15 milyar dolarlık kısmını Türkiye’ye aktarmaya başladı. Kerim Ülker, Rusya’dan Türkiye’ye birinci etapta Akkuyu NGS projesi kapsamında 5 milyar dolar aktarıldığını, kalan kısmın da gelecek hafta sonuna da kadar Akkuyu Nükleer AŞ’nin Türkiye’deki banka hesabına yatmasının beklendiğini tabir etti.
Akkuyu NGS’nin yüzde 75’ine sahip olan Rus devletine bağlı nükleer güç şirketi Rosatom, Rus-Türk iştiraki ile kurulan Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’nin mukaveleye ters davrandığı ve iş güvenliğini sağlamadığı gerekçesiyle mukavelesini feshetmişti. Rus devlet kurumu, projeyi Türk şirketinden alarak Mersin merkezli TSM Güç İnşaat Sanayi Limited Şirketi’ne verdi. 2019’da kurulan TSM Enerji’nin ise Türk değil, Rus şirketi olduğu, Rusya Hükümeti ismine çalıştığı ortaya çıkmıştı.